2022 წლის მიწურულს, 29 დეკემბერს საპარლამენტო უმრავლესობის ნაწილმა – „ხალხის ძალამ“, რომელიც მკვეთრად ანტიდასავლური და ანტიევროპული განცხადებებით გამოირჩეოდა, განაცხადა, რომ მუშაობდა კანონპროექტზე, რომლის მიხედვითაც, „უცხოური გავლენების აგენტების რეესტრი“ შეიქმნებოდა და მასში დარეგისტრირება მოუწევდათ უცხოეთიდან დაფინანსების მიმღებ არასამთავრობო და „სხვა“ ორგანიზაციებს. 2023 წლის 14 თებერვალს კი მედიისთვის ხელმისაწვდომი გახდა კანონპროექტიც („უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“).

კანონპროექტის მიხედვით, „უცხოური გავლენის აგენტებად“ ცხადდებოდნენ ის არასამთავრობო და მედიაორგანიზაციები, რომელთა დაფინანსების 20% ან მეტი უცხოეთიდან მოდიოდა. კანონი დაფინანსების გამცემ ქვეყნებსა და დონორებს კი „უცხოურ ძალად“ აცხადებდა. იმის მიუხედავად, რომ მმართველი პარტია „ქართული ოცნება“ ამბობდა, რომ ეს დოკუმენტი მათ არ შეუმუშავებიათ, მათ მოიწონეს და მისი მიღების საჭიროებაზეც ალაპარაკდნენ. 

პროტესტი მალევე 2020 წლის 20 თებერვალს დაიწყო. პარლამენტში ონლაინ მედიის მცირე ჯგუფი მივიდა და გაშალა ტრანსფარანტები – ” მაინც ვერ გაგვაჩუმებთ”, “რუსული კანონი არ არის საქართველოს არჩევანი”, “თქვენ თვითონ ხართ უცხოეთის აგენტები”, “საქართველოში რუსეთს ვერ დაამყარებთ”. ამის შემდეგ სამოქალაქო საზოგადოების წევრები ამ კანონს მოიხსენიებდნენ როგორც “რუსულ კანონს”.

საპარლამენტო უმრავლესობის წევრები მოსახლეობას არწმუნებდნენ, რომ ეს იყო ამერიკული FARA-ს ანალოგი და ზუსტად იმეორებდნენ „საუკეთესო დასავლურ პრაქტიკას“, თუმცა საზოგადოებას უფრო მეტი ასოციაცია რუსულ კანონთან გაუჩნდა და ამიტომაც შეარქვეს მას „რუსული კანონი“. 

პარტნიორი ქვეყნები საქართველოს ხელისუფლებას აფრთხილებდნენ, რომ ეს კანონპროექტი ხელს უშლიდან ქვეყნის ევროინტეგრაციის პროცესს, განსაკუთრებით მაშინ, როცა კანდიდატის სტატუსის მინიჭების საკითხი განხილებოდა. საქართველოში მომუშავე ის არასამთავრობო და მედიაორგანიზაციები კი ამბობდნენ, რომ კანონის მიღება მათ მუშაობას შეაფერხებდა და ბენეფიციარებს ვეღარ დაეხმარებოდნენ. კანონპროექტის მიღებას ეწინააღმდეგებოდა პარლამენტში მყოფი ყველა ოპოზიციური ჯგუფი, გამონაკლისი იყვნენ ევროპელი სოციალისტები. დოკუმენტის მიღების წინააღმდეგი იყო სახალხო დამცველი და საქართველოს პრეზიდენტი.

2 მარტს კანონპროექტის კომიტეტის სხდომაზე განხილვის დროს დაპირისპირება იყო დეპუტატებს შორის, ჟურნალისტებს სხდომაზე დასწრების უფლება არ მისცეს, ამიტომ მათ, ვინც პარლამენტში მოახერხა შესვლა დერეფანში გაშალეს წარწერა – „არა რუსულ კანონს!“, ასევე ისმოდა შეძახილები და სტვენის ხმა. დოკუმენტის განხილვის დროს აქცია იმართებოდა რუსთაველის გამზირზე, ამ დღეს ჟურნალისტების ნაწილი პარლამენტიდან ძალის გამოყენებით გამოიყვანეს. იმ დღეს პოლიციამ 36 ადამიანი დააკავა, მათ შორის ორი ჟურნალისტი იყო.

7 მარტს „აგენტების კანონი“ ფრაქცია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის, მამუკა მდინარაძის მოთხოვნით პლენარულ სხდომაზე განსახილველად მოულოდნელად გაიტანეს (პირვანდელი ვერსიით, დოკუმენტი 9 მარტს უნდა განხილულიყო). ამ დროს პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორიაზე მხოლოდ რამდენიმე ადამიანი იდგა. კანონპროექტის განხილვის დაწყებასთან ერთად ქუჩაში ხალხის რაოდენობამ იმატა. ათასობით ადამიანის ქუჩაში გამოსვლის მიუხედავად, იმ დღეს პარლამენტმა კანონპროექტი პირველი მოსმენით მიიღო. აქციის დასაშლელად პოლიციამ გამოიყენა საპოლიციო საშუალებები, თუმცა აქცია არ იშლებოდა. ხალხი მაინც ბრუნდებოდა რუსთაველზე. მთელი ღამე გაგრძელდა სპეციალური ღონისძიებები. ათასობით ადამიანი 8 მარტს რუსთაველის გამზირზე შესაკრებად ემზადებოდა, ხელისუფლება კი მაინც აცხადებდა, რომ ეს კანონი ხალხისთვის აუცილებელია და საქართველოს ღირსების საკითხს ეხებოდა. ხალხმრავალი აქცია გაიმართა 8 მარტსაც. ისე, როგორც წინა დღეს, პოლიციამ მათ დასაშლელად წყლის ჭავლი და ცრემლმდენი აირი გამოიყენეს, დააკავეს არაერთი ადამიანი. 

ამ აქციებზე საქართველოს ისტორიაში პირველად ისროლეს „მოლოტოვის კოქტეილები“. მოგვინებით ამ ბრალდებით პოლიციამ 23 წლის ლაზარე გრიგორიადისი დააკავა. 7-8 ღამიდან არაერთი დასამახსოვრებელი სურათი შემორჩა ისტორიას – წყლის ჭავლზე მოცეკვავე გოგო, ქალი ევროკავშირის დროშით, ცეკვა სიერენების ხმაზე, ორიგინალური ტრანსფარანტები – „საპატრიარქომ წყლის ჭავლი მაინც გვიკურთხოს, არ გავცივდეთ”, „მათ ცადეს ჩვენი დამარხვა, მაგრამ დაავიწყდათ, რომ თესლები ვართ“, „300 არაგველი, 76 გველი“, „მეგრელების წიწაკის არ გვეშინია“, „ჩემ ქმარს ჩემი არ ეშინია, წიწაკის სპრეით ვერ შეაშინებთ“, „ხალხი მარსზე მიდის და მე გიჟი ვარ, მოსკოვში წავიდე?“ „ალო, 112-ია, 76 ვართ, რაღაც კანონი მივიღეთ და სუყველას დედა გვაქვს მოტყ…“, „ბებიაჩემის ნასროლი ჩუსტის უფრო მეშინია, ვიდრე თქვენი“ … და ეს სულ მცირე ჩამონათვალია იმ პლაკატების, რომლებიც რუსთაველზე მისულებს ზოგს გულზე ეკიდა და ზოგს ყველას დასანახად, ხელებაწეულს, ზევით ეჭირა..

9 მარტს დილით, როცა ოპოზიციური პარტიების ერთი ნაწილი სამოქმედო გეგმების გასაჟღერებლად ემზადებოდა, პარტია „ქართული ოცნების“ სახელით განცხადება გავრცელდა კანონპროექტის ჩაგდების შესახებ. სწორედ ეს იყო ხალხმრავალი აქციის მთავარი მოთხოვნა.

10 მარტს პლენარულ სხდომაზე კანონპროექტი საპარლამენტო უმრავლესობამ ჩააგო. სხდომა სულ რამდენიმე წუთი გაგრძელდა – პარლამენტის თავმჯდომარემ სხდომაზე ოპოზიციონერ დეპუტატებს სიტყვის თქმის საშუალება არ მისცა.

“აგენტების კანონპროექტის” ჩაგდების შემდეგ ქუჩის საპროტესტო აქციები აღარ გამართულა, თუმცა ვნებათაღელვამ უნივერსიტეტებში გადაინაცვლა. ლექტორების საჯარო შერცხვენა, ლექციების ბოიკოტი, აუდიტორიის კარზე გაკრული წარწერები – სტუდენტების პროტესტის სამიზნე კანონპროექტზე ხელმომწერი პროფესორები გახდნენ.